DÈ BILD BÈ DE HAAJKESE KÈRK

Toenek ene tèèd geleeje de stad in liep, kwaamek dè bild van dieje meens wirres teege. ‘Jouw hèk meer gezien maot’ dòchtek toen ok wir, ‘mar waor?’ Menèège nie kepòt lôope dènke, mar et blêef tòch wèl en bietje in mene kòp hange.

En paor daoge nòdderaand moesek nòr iemes in Hèlmond èn wè dènkte? Daor in de stad kwaamekem wir teege èn zèlfs nie in zen intje. Nèè, meej vier man stèèrk liepe ze daor midden int sèntrum, saomen et waoter opaon. Khè toen nògges goed nòr hullie stòn kèèke, nòr die verrèkkes schôon bilde. Mar waorek meej zaat waar nòg nie öt de wèèreld. Ik ham nòg èèreges aanders allêeneg zien lôopen èn dè blêef mar in mene kòp hange.

Èn ge snappet netuurlek al, want aanders hak nie òn dees verhaol hoeve begiene. Toeme wir in Amsterdam waare om op te paase, hèkkem gezien. We reejen oover de Haarlèmmerwèg èn inêene zaagekem staon. Daor hakkem al en paor keere irder gezien, mar zonder der bè nò te dènke, wèk naa wèl deej. Hij ston daor langs et waoter, asòffie en bietje ston te twèffele wèttie zo gòn doen. Toeneker zôo bè ston te kèèke zitter iemes teege mèn: ‘Heej meneer, hier vlakbij in de Van Limburg Stirumstraat staat zijn broer.’ Dè waar nie teege dôovemansoore gezeej, irstes dèsse meneer teege mèn zin, mar ok dètter nòg zon bild waar. Dus ikke daor nòr toe. Èn ge zugget geleuve òf nie, et waar nòg veul schonder. Want daor stonnie èn òn den ooverkaant van de straot ston zen zus. Daor stonne dus drie van die schôon bilde bè mekaare in de buurt. Mènnen dag kos niemer kepòt, dè wilde wèl geleuve dènk. Ik hè ze alle drie nògges op men gemakske bekeeken èn zèè toen wir durgereeje nòr et oppaasedrès.

Mar wörem gaoget naa oover dè bild daor bè de Haajkese kèrk èn sewèèle ok vort oover die aander, hèrs èn geens int laand?

Meej dè bild hier in de stad hak aatij al wè. Zo ast daor stao, òf liever gezeej zo assie daor affeseert. Ik ziejer menèège wèl en bietje in, allêeneg zonne lange jas hèk ginne. Tis ene meens, die in gedaachte meej venalles beezeg is, durlopt om op tèèd bèt vòllegende te zèèn, en druk bòske. Dörem zèèk opt internèt es gòn zuuke wètter den bildhaawer, Peter Erftemeijer, naa zèllef meej vur heej.

Bè hum is mistal et gevuuls- èn gedragslèève van meense de reeje om en bild te maoke. Waandelende verbègangers, meensen in aksie. Hij boetseert in rèùge eksprèssieve vlakke, nie meej al te veul klènneghèdjes. Zen bilde geeven en alles ònduijende imprèssie aon van en bepòld ôogenblik. Feguure van meense die en kerakter ötstraole dèsse ok hier bè ons in de buurt woone. Diejen indruk wòrt nòg verstèèrekt dur et raawe oppervlak van die bilde. Zen bilde vuule goed èn vertraawd aon, assòfser aatij al gewist zèn. Èn dè sprikt mèn ammel aon.

Ik gaor venèùt dè gullie naa begrèpt wörem dèk jullie in dees verhaol wèt van dè bild opt Haajke wo vertèlle. Èn as dè nie zôo is, dan zumme saome nògges ene keer òn tòffel moete gòn zitte ommer wèt vèdders oover dur te bôome.

Houdoe war,

Theo van Iersel

HÈÈRFST

Nòg èfkes meej dere kòp in de zon

Nòg èfkes naat nòg kon

Want straks stao de hèèrfst vur de deur

èn krèèget gruun en ooranje kleur

Hèèrfst dè gaaf al gaaw

Veul natteghèt èn kaaw

De miste bôome zonder blad

èn slèèk op dere keukemat

Ieder jaor naam ze derèège veur

Deeze kêer raok ik nie öt men humeur

Ik hèb zat innerzjie op gedaon

Om me nie öt et vèld te laote slaon

Mar ze wies meepesaant dèt nie zôo zu zèèn

De hèèrefst was vur heur hil veul sjagrèèn

Ze wier laastig as en klèèn jong

Dè nòg aon de vurste mèm hong

Kòrtere daoge èn mist smèèreges vruug

Ôoh, asser aon dòcht wier ze al muug

Dus naa zo lang et nòg kon

Nòg èfkes meej dere kòp in de zon

Annemie de Waal

DEN DONDERDAGSE KÔOPAOVEND

Kôopaovend, ge zut mar en winkeltje hèbbe. Dès teegesworreg tòch niemer te doen èn zeeker nie agge oew winkeltje in de stad hèt. Ge moet oew gedoentje oope haawe vur meense die tòch nie koome kôope. Der lopt dan wèlles den êene òf den aandere binne, mar dès mistal zoasse dè bè ons zègge: ‘kèèke, kèèke, mar nie kôope’.

Et zèn mistal enen hôop jong die op de kôopaovend meej veul kebaol dur de straote sjouwe. Èn ast naa êene kôopaovend in de week waar, dan gaavet nòg nie zoveul. Mar asser teegesworreg bè die grôotwinkelbedrèèven en scheet dwars zit, maokezer ene kôopaovend veur èn die klèèn winkeliers moete dan meej, òf ze moete schèète òf nie. Èn daor ist nie bè gebleeve. Want wè dènkte van de zondag, den dag des Heeren, zoasse die noemde. Dan zèn tòch ok vort alle winkels oope. Ge kunt hier vort zeuven daoge in de week oew bodschappe doen, zonder vantevurre nò te hoeven dènke dè dieje winkel, waor dègge nòr toe wilt, wèl oopen is. Zeeker bè de suupermèrte, daor kunde vort èlleken dag van smèèreges en uur òf aacht toe saoves en uur òf tien terèèchte. Èn agge dan nòg wè tekòrt komt kunde aatij nòg nòr de naachtwinkel, want die zènner teegesworreg ok vort.

Nèè, toen ze meej die kôopaovende op donderdag begosse, wast hil aanders.

Dan gingde meej oew vraaw nòr de winkel om hêel op oe gemakske bevobbeld ene

raadiejoow te kôope. Ge ha dan zèlf tèèd èn ge wiert dan nòg nètjes te woord gestaon

dur den baos vant spul. Hij gaaf op alle vraogen en aantwoord, hoe stom die vraog

oover zonne raadiejoow ok waar. Mar jè, dè waare ok apperaaten die vort himmel

aanders waaren as die grôote kaast diege toe dan toe in hèùs ha staon èn vort himmel

muug waart. Èn vur dè sort dinger gaoget naa wir veul aanders. Ge gaot sjuust nòr de

winkel om et apperaat öt te laote lègge èn om et te bekèèke hoedèttet er in et èècht öt

zie èn dan gaode wir nòr hèùs (èn dan doedet zèlf vort: ‘kèèke, kèèke, mar … ).

Tèùs òngekoome zètte dan ene lèkkeren bak kòffie, ge vat oewe lèptòp èn ge gaot

op internèt zuuke waor dè dè apperaat et goejekopste is èn daor bestèldet. Dan

wòrret den vòllegende dag tèùs gebrògt èn agge mazzel hèt, dan insteleerezet ôok nòg.

Jè, kôopaovende waarener vruuger nie. Èn ok op de zondag dimmet aanders. Dan gingeme bè den gruuntenboer aachterom nòr binne. Die ha dan in zen keuken enen hôop bakke meej snuupkes staon èn dan konde vur en paor sènte wè snoep kôope. Dan waarde de kôoning te rèèk. Èn agge dan wèt aawer waart, dan gingde op de zondagmiddag in de Heuvelstraot ‘Gruitere’; zonder enen hôop lewaai, nèt as teegesworreg. Gèùze nòr de mèdjes dieter ok liepe te Gruitere, om te kèèke òffer wè tusse zaat waordègge wèl wè meer meej zot wille. Mar zôo ist niemer, ok dè gao vort vieja et internèt.

Dus kôopaovende? Kweetet nie, laotewer mar oover ophaawe. Houdoe war.

Theo van Iersel

AAWE LIEFDE IN DE KRINGLÔOP

smoeder zigget al zon week òf drie

zoopoe hòlt de nuu èèrpel nie

Ik draajde en paor vòskes in ene kraant

èn et gelaajgoed dik in den èèrpelmaand

alle goeje aawe zooj van zoopoe

bròcht ik nòr de kringlôop toe

niemes mòkte blij meej en dôoj mus

dus et miste kos gelèèk nòr de völlekes

Tien jaor was zoopoe naa alwir dôod

èn vendaog waarek bè mene geliefde hèùsgenôot

gelèèk toenek binne kwaam, zaagek et al staon

dè vòske, dè kwaam bè zoopoe vendaon

“Dè hèk van de kringlôop” zittie, “ik vèèn et schôon

dieje vissenbèk èn dè golfpetrôon

mar witte, der stao òk nòg ene naom onder

jizzes kristes.. dè vèèn ek gewôon en gòdswonder

der stao onder:  van Jaones van der Vis

witte gè wèl dè dè mènnen oopaa is ?”

“Gòdsamme Jaones?…. waor zoopoe zò gèk op was

ze droeg aaltij en footooke  van em in der tas

vòlleges mèn heej ze aaltij verlèt nòr em gehad

mar Jaones, zisse, laag aaltij in en aandere haovestad

mar assie wir tèùs kwaam van de zeej

brocht ie aaltij wèl vur heur en soevenierke meej

dè lillek vòske stond aaltij op de schouw

èn der wier iedere week trediesiegetrouw

en vèrs bluumke öt de tèùn in gezèt

èn zachjes preevelde ze dan en gebèd”

we hèbben alles wèg gedaon nò deren dôod

mar naa is mènnen dank tòch èèreg grôot

dè lillek ding, hoe kannet tòch bestaon

dè gij dè aon den haok wiest te slaon

wè fèèn dègget in de kringlôop hèt gevonde

zôo krèègt aawe liefde en twidde ronde

Annemie de Waal